«چاره وسواس»
الف) مداومت بر ذکر و قرائت قرآن خصوصاً ذکر لاحول و لا قوة الا بالله العلی العظیم و ذکر صلوات و بسم الله الرحمن الرحیم بسیار مؤثر است. استعاذه بالله که اشاره شد و در اول هر کاری اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. گفتن که در آیه شریفه آمده:فاستعذ بالله و قرائت قرآن عموماً و بالخصوص معوذّتین در روایات اهل بیت علیهم السلام تأکید شده است.
ب) در وقتیکه القائات شیطانی را احساس می کند که با مبانی و منطق شرع مقدس نمی خواند مخالفت کند، اگر چه در ابتداء از آن کار دل چرکین است و باصطلاح دلچسب او نیست زیرا امام صادقu فرمود: اگر به وسواس و القائات او، گوش کنی و اطاعت کنی یعنی ترتیب اثر دهی، او را برگُرده خود، سوار کرده ای و دیگر از آن خلاصی نخواهی یافت. سپس فرمود که ابلیس خبیث را عادت نده که بر تو حکم کند و تو او را اجابت کنی بلکه با مخالفت اوامر او، ابلیس را از خود مأیوس کن تا از تو فاصله بگیرد.
ج) اذان گفتن که در حدیث آمده:اذا تولعت بکم الغول فاذّنوا...
ترجمه:هر زمان که شیطان بشما طمع کند و قصد شما را باذیت داشته باشد، پس اذان بگویید.
در حدیث آمده:وقتیکه نماز گذار بگوید اعوذ بالله من الشیطان الرجیم (بطور آهسته) ولو در نماز جهریه، بعدد هر موئی که در بدنش است، عبادت یکسال برای او نوشته می شود.
12) غَرّه و غرور
13) خدعه ومکر
14) تسویل و املاء
قرآن: سوره نساء آیه 120 و ما یعدهم الشیطان الّا غرورا
ترجمه:وعده نمی دهد شیطان، مردم را مگر به فریب و دروغ.
در حدیث امام صادقu آمده:000 و اعتبر بما فعل بنفسه من الاغواء والاغترار والاستکبار حیث غرّه واعجبه عملُه و عبادته و بصیرته و رأیه و جرأته علیه قد اورثه علمه و معرفته و استدلاله بعقله(بمعقوله)اللعنة علیه الی الابد. فما ظنک بنصحه و دعوته غیره؟ فاعتصم بحبل الله الاوثق و هوالالتجاء الی الله و الاضطرار بصحة الافتقار الی الله فی کل نفس و لا یغرّنک تزئینه للطاعة علیک، فانه یفتح لک تسعة و تسعین باباً من الخیر لیظفر بک عند تمام المأة فقابِلْه بالخلاف و صَدِّ عن سبیله و المضادّة باستهوائه(باهوائه).
ترجمه:عبرت و پند بگیر به آنچه که شیطان بخودش کرد از گمراهی و فریب و بزرگ بینی، از آنجا که به عمل و عبادت و آگاهی خودش فریفته شد و فکر و اندیشه خودش را درست پنداشت و بر حق تعالی، گستاخی نمود. و علم و شناخت و دلیل و قیاس او بعقل ناقصش، موجب این شد که مورد لعنت خدا قرار گفت تا ابد. حال بیندیش که چگونه می تواند دیگران را نصیحت و دعوت به حق کند؟ پس به ریسمان محکم خدا، چنگ بزن و آن در سایه پناهندگی بحق تعالی و بدرک درست از فقر و احتیاج انسان نسبت به خودش می باشد تا ضرورت وابستگی بخداوند را در هر نفسی بداند و گول شیطان را نخورد ولو در صورتهایِ ظاهرِ اطاعت وعبادت، زیرا که او نود نه باب خیر را برای تو (عبد)باز می کند، تا اعتماد تو را جلب کند، سپس در صدمین دروازه تو را مغلوب می سازد و به تباهی می کشاند. پس مبارزه کن با او، به مخافت با دعوت او، هر چند بظاهر درست باشد. همچنین تذکر باین نکته لازم است که شما به ظاهر اعمال و عبادات کسانیکه صید شیطان واقع شده اند و شیطان حقیقت اطاعت و روح عبادت را از ایشان گرفته فریفته نشوید که خود فریفته شیطان شده و مغرور به غرة شیطانی شده است. چنانچه مولا امیر المؤمنینu فرمود: یا کمیل لا تغتّر باقوامٍ یصلّون فیطلون و یصومون و یتداومون و یتصدّقون فیحسبون انهم موّفقون. ترجمه:ای کمیل فریب آنهایی را که نماز طولانی می خوانند و روزه مستمر می گیرند و صدقات می دهند و گمان دارند که موفق به اعمال خیر شده اند، نخور.
امام صادقu به یونس فرمود:لا تغرّنک صلاتهم و صیامهم و000 حُمُرٌ مستنفرة000ترجمه:ایی یونس 000فریب نماز و روزه ایشان را نخور!زیرا ایشان مانند الاغهای رمنده و سر در گم می باشند.
قال امیرالمؤمنینu یا کمیل اقسم بالله و سمعت رسول الله صلی الله علیه و آله یقول:ان الشیطان اذا حمل قوماً علی الفواحش مثل الزنا و شرب الخمر و الربا و ما اشبه ذلک من الخناء و المأثم، ثم حبّب الیهم العبادة الشدیده و الخشوع الرکوع و الخضوع والسجود ثم حَمَلَهم علی ولایة الائمة الذین یدعون الی النار و یوم القیمه لا ینصرون.
ترجمه:ای کمیل بخدا قسم که از رسول اکرم صلی الله علیه وآله شنیدم که می فرمود:بدرستیکه شیطان گروهی را به کارهای زشت و گناه، مثل شراب خواری و ربا خواری و امثال این ها از گناهها و زشتیها، وادار می کند سپس عبادتهای زیاد و خشوع و خضوع در نماز و... را در نزد ایشان محبوب می کند. در نهایت آنها را به اطاعت و محبّتِ پیشوایان جور و باطل، سوق می کند و آنها، ایشان را به آتش می کشانند و روز قیامت، هرگز یاری نخواهند شد و در عذاب می مانند.
ثم قالu یا کمیل ان لهم خدعاً و شقاشق و زخارف و وساوس و خیلاء علی کل احد قدر منزلته فی الطاعة و المعصیة فبحسب ذلک یستولون علیه بالغلبه.
ترجمه:ای کمیل بدرستیکه برای شیاطین خدعه و نیرنگها و تهدیدها و تزئینها و خود بینها و وسوسه ها و عجب و تکبرها هست و برای هر گروهی به اندازه درجه ایمانی آنها و گناه و ثواب، ایشان، نقشه و طراحی می کند و بدرستی آن گروه، باین گونه امور بر ایشان غلبه می کنند.
یا کمیل انهم یخدعوک بانفسهم فاذا لم تُجبهم مکروا بک و بنفسک بتحسینهم الیک شهواتک و اعطائک امانّیک و ارادتک فیسوّلون لک و یَنْسوک و ینهویک و یأمرونک و یحسنون ظنک بالله عزوجل حتی ترجوه فتغتّر بذلک فتعصیه و جزاء العاصی لظی.
ترجمه:ای کمیل. ابتدا شیاطینی تو را با خودشان، فریب می دهند و خدعه می کنند پس اگر دعوت ایشان را نپذیرفتی، مکر و نیرنگ دیگری میزنند و با خودت تو را، فریب می دهند، باینکه شهوترانی و خواهشهای نفسانی تو را، نیکو جلوه می دهند و ترا توجیه می کنند در اینکه خواسته های تو خوب است، سپس ترا بگونه ای گول می زنند و ترا به وادی نسیان می کشانند(فراموشی از خدا، فراموشی از گناهانت)و ترا، امر و نهی می کنند طبق خواست خودشان سپس ترا با به حسن ظن بخدا می خوانند تا بتو جرأت در گناه دهند و امیدوار بخدا میکنند تا گول خورده و بی مهابا گناه و مقصیت خدا کنی. (گرچه حسن ظن و رجاء بالله فی نفسه مطلوب و خوب است ولکن شیاطین از این وادی استفاده کرده تا ترا به انحراف و عصیان بکشانند)و جزای عاصی و گنهکار عذاب و آتش است.
یا کمیل:احفظ قول الله عزوجل:الشیطان سوّل لهم و املی لهم(المسوّل الشیطان)یا کمیل انّه یأتی لک بلطف کیده فیامرک بما یعلم انک قد الّفت من طاعة لاتدعها فتحسب ان ذلک ملک کریم و انّما هو شیطان رجیم. فاذا اسکنت الیه و اطمأننت، حملک علی العزائم المهلکه الّتی لا نجاة معها.
ترجمه:ای کمیل، یاد آور باش، کلام خدا را که فرموده:شیطان گمراه کرد ایشان را و زینت داد و بآرزوها واداشت. ای کمیل، شیطان باظرافت خاصی، سراغ تو می آید و ترا امر می کند به کارهایی که می داند تو بآنها عادت کرده ای و به عباداتی که چنان بآنها وابسته ای که آنها را رها نمی کنی و در این هنگام گمان می کنی که او فرشته ای کریم است که ترا بطاعت و عبادت می خواند و حال آنکه او شیطان دور شده ای است، پس وقتی که اطمینان پیدا کردی و با او سازش کردی و ساختی، ترا به گناههای بزرگ هلاک کننده ای وادار می کند که دیگر راه نجاتی برای تو نمی ماند.